Zmiany w ustawie prawo zamówień publicznych cz. I

data publikacji: 2016-07-11 godz. 08:01

Prawdopodobnie niebawem będziemy mieli długo wyczekiwaną nowelizację Prawa zamówień publicznych. Obecnie czeka ona na podpis prezydenta. Dokument wejdzie w życie 14 dni od ogłoszenia, a więc w drugiej połowie lipca znacząco zmieni się oblicze zamówień publicznych.

Co się zmieni?

Zacznijmy od pierwszej czynności zamawiającego a więc szacowania zamówienia. Jak powszechnie wiadomo czynność ta warunkuje prawidłowe przeprowadzenie przetargu. W obecnym stanie prawnym, zamawiający nie może dzielić zamówienia na części w celu uniknięcia przeprowadzenia postępowania, ani zaniżać jego wartości. W nowelizacji ograniczono swobodę co do metody obliczania wartości zamówienia. Ustawodawca wskazuje sposób ustalenia wartości zamówienia na dostawy udzielane na podstawie umowy dzierżawy, najmu oraz leasingu. Jeśli umowa jest zawierana na czas nieoznaczony lub jej okres nie może być oznaczony – za wartość zamówienia przyjąć należy wartość miesięczną pomnożoną przez 48. W przypadku umów na czas oznaczony dłuższy niż 12 miesięcy, szacunek obejmuje wartość zamówienia ustaloną z uwzględnieniem okresu wykonywania zamówienia oraz wartość końcową przedmiotu umowy. W umowach obejmujących okres krótszy niż 12 miesięcy, wartość zamówienia szacowana w oparciu o okres wykonywania tegoż zamówienia.

W nowych przepisach upzp określono, co należy brać pod uwagę przy szacowaniu następujących usług:

• ubezpieczeniowe (należna składka oraz inne rodzaje wynagrodzenia),
• projektowanie (wynagrodzenie, opłaty, należne prowizje i inne podobne świadczenia),
• bankowe lub inne usługi finansowe (opłaty, prowizje, odsetki i inne podobne świadczenia).

Kolejne zmiany zostały wprowadzone w obrębie warunków udziału w przetargu. Obecnie wszyscy oferenci składają dokumenty potwierdzające spełnianie warunków. Po zmianie, ubiegając się o zamówienie publiczne wykonawca ograniczy się jedynie do złożenia oświadczenia o spełnianiu warunków oraz braku podstaw do wykluczenia. Zamawiający zwróci się o przedstawienie dokumentów do wykonawcy, którego oferta otrzyma najwięcej punktów. Nie oznacza to jednak, że zamawiający został pozbawiony możliwości żądania dokumentów na dowolnym etapie postępowania. To odstępstwo może być jednak stosowane w uzasadnionych sytuacjach. W przypadku zamówień przekraczających progi unijne, obowiązywał będzie tzw. Jednolity Europejski Dokument Zamówienia (JEDZ).

W obowiązującym stanie prawnym, firma posługująca się cudzym doświadczeniem i pracownikami o określonych kwalifikacjach, musi jedynie udowodnić że będzie mogła z nich skorzystać. Przedsiębiorca, który użyczy swoich zasobów nie musi być zatrudniony jako podwykonawca. Zgodnie z nowymi wytycznymi, w przypadku warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych czy doświadczenia wykonawcy, firma będzie mogła polegać na zdolnościach zewnętrznych podmiotów jedynie w przypadku, gdy będą one uczestniczyć w przetargu. Dotyczy to robót budowlanych czy niektórych usług, których realizacja jest możliwa jedynie przy zaangażowaniu podmiotów posiadających wymagane zdolności. A zatem konieczne będzie zatrudnienie ich jako podwykonawców.

Poszerzeniu uległa również sama definicja oferty najkorzystniejszej. Obecnie to taka, która:

• przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego, lub
• najlepiej spełnia kryteria inne niż cena lub koszt, gdy cena lub koszt jest stała, lub
• charakteryzuje się najniższą ceną lub kosztem, gdy jedynym kryterium oceny jest cena lub koszt, albo
• przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego w przypadku zamówień w zakresie działalności twórczej lub naukowej, których przedmiotu nie można z góry opisać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący.

Kolejna zmiana związana jest z kryteriami oceny ofert. W ostatniej nowelizacji wprowadzono obowiązek stosowania pozacenowych kryteriów nie określając wagi jaka ma być im przypisana. Po zmianach jedynie w przypadku, gdy zamawiający określi w opisie przedmiotu zamówienia standardy jakościowe odnoszące się do wszystkich istotnych jego cech, cena będzie mogła mieć wagę wyższą niż 60 proc. W przeciwnym wypadku dla ceny granicą jest 60% wagi kryteriów oceny ofert.

Ponadto kryteria oceny ofert nie mogą dotyczyć właściwości wykonawcy, natomiast już niebawem zamawiający będzie miał możliwość ustanowienia kryteriów oceny ofert odnoszących się do kwalifikacji, doświadczenia oraz organizacji osób wyznaczonych w przetargu, o ile będzie to miało znaczący wpływ na jakość wykonania zamówienia. Rozwiązanie to określane jest mianem promowania fachowców.

Nowością jest również możliwość ustalenia przez zamawiającego stałej ceny lub kosztu. Przy ustalaniu tego kryterium, należy wziąć pod uwagę rachunek kosztów cyklu życia. Obejmuje on:

• koszty poniesione przez zamawiającego lub innych użytkowników związane z nabyciem (daje to możliwość wliczenia całego procesu zakupowego),
• koszty użytkowania (szczególnie zużycie energii i innych zasobów),
• koszty utrzymania (np. wydatki na materiały eksploatacyjne niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania urządzenia),
• koszty związane z wycofaniem z eksploatacji (w szczególności koszty rozbiórki i recyklingu)
• koszty związane z ekologicznymi efektami zewnętrznymi dotyczące cyklu życia produktu, usługi lub roboty budowlanej, w przypadku gdy ich wartość pieniężną można określić oraz zweryfikować (dotyczą one emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń)

Zamawiający ma obowiązek określania kryteriów w sposób:

• jednoznaczny;
• zrozumiały;
• umożliwiający sprawdzenie informacji przedstawianych przez wykonawców (nowy art. 91 ust. 2d upzp).

Zmodyfikowano również przykładowy katalog kryteriów pozacenowych, stosowanych do oceny ofert. Obecnie wymienia się:

1. jakość, w tym parametry techniczne, właściwości estetyczne i funkcjonalne;
2. dostępność, projektowanie dla wszystkich użytkowników;
3. aspekty społeczne, w tym integracja zawodowa i społeczna osób o których mowa w art. 22 ust. 2, dostępność dla osób niepełnosprawnych lub uwzględnianie potrzeb użytkowników;
4. aspekty środowiskowe;
5. aspekty innowacyjne;
6. organizacja, kwalifikacje zawodowe oraz doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, jeżeli mogą mieć znaczący wpływ na jakość wykonania zamówienia
7. serwis posprzedażny oraz pomoc techniczna, warunki dostawy, takie jak termin dostawy, sposób dostawy oraz czas dostawy lub okres realizacji.

Niezmiennie, kryteria oceny ofert muszą odnosić się do przedmiotu zamówienia, nie mniej jednak ich związek jest szeroko rozumiany. W art. 91.2c czytamy, kryteria oceny ofert są związane z przedmiotem zamówienia, jeżeli dotyczą robót budowlanych, dostaw lub usług, które mają być zrealizowane w ramach tego zamówienia, we wszystkich aspektach oraz na wszystkich etapach ich cyklu życia, w tym:

1. określonym procesem produkcji, dostarczania lub wprowadzania tych robót budowlanych, dostaw lub usług na rynek albo
2. określonym procesem dotyczącym innego etapu cyklu życia tych robót budowlanych, dostaw lub usług – nawet jeżeli nie są istotną cechą przedmiotu zamówienia

Ustawodawca wprowadza również zmiany w stosowaniu klauzul społecznych. W obecnym stanie prawnym, zamawiający może wymagać aby osoby wyznaczone do realizacji zamówienia były przez wykonawcę zatrudnione na umowę o pracę. Nowelizacja nie pozostawia już wyboru – zamawiający musi wymagać od wykonawcy oraz podwykonawcy zatrudniania na podstawie umowy o pracę tych osób, które będą uczestniczyły w wykonaniu zamówienia. Warunkiem jest aby wskazane czynności podlegały pod w art. 22 par. 1 ustawy – Kodeks pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).

Zmieniono również ograniczenia związane z klauzulą dotyczącą zatrudniania osób niepełnosprawnych. Dotychczas zamawiający mógł zastrzec, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się jedynie wykonawcy, u których w zasobach osobowych ponad 50 proc. stanowią osoby niepełnosprawne. W nowym stanie prawnym ustawodawca znosi limity zatrudnienia.

Renata Polisiakiewicz - ekspert współpracujący z serwisem PressInfo.pl, posiadający kilkuletnie doświadczenie w stosowaniu prawa zamówień publicznych, absolwent Politechniki Lubelskiej. Doświadczenie zdobywane w administracji państwowej, samorządowej – prowadząc postępowania przetargowe po stronie zamawiającego oraz w sektorze prywatnym – przygotowując oferty przetargowe dla Wykonawcy.

Źródło: infor.pl, gazetaprawna.pl oraz tekstu Ustawy o zmianie ustawy Prawo Zamówień Publicznych oraz innych ustaw z dnia 22 czerwca 2016 r.