Zawieszenie płatności funduszy UE skutkiem błędów w zamówieniach publicznych

data publikacji: 2015-09-28 godz. 08:40

Jeszcze na dobre nie rozpoczęły się konkursy w ramach nowej perspektywy finansowej 2014-2020, a już Komisja Europejska, po raz kolejny grozi Polsce wstrzymaniem wypłat środków finansowych. Dziedziną, która powoduje tyle problemów są zamówienia publiczne. Po raz pierwszy ryzyko zawieszenia funduszy unijnych pojawiło się, gdy KE zaleciła dostosowanie ustawodawstwa krajowego do dyrektyw unijnych. Jeśli nasz kraj nie zrobi tego do 18 kwietnia 2016 r., ryzyko wstrzymania funduszy unijnych jest duże.

Obecnie rzecz dotyczy błędów w udzielaniu zamówień publicznych. Pod lupę wzięto zamówienia publiczne w poprzednim okresie programowania (2007-2013). 15 września 2015 r., opublikowano raport dotyczący sposobu udzielania zamówień przez władze publiczne w Unii Europejskiej. Raport ten powstał na podstawie wyników ankiety, rozesłanej do 115 instytucji audytorskich z 27 państw członkowskich, w których realizowane są programy operacyjne z udziałem środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Społecznego.

Wyniki raportu są zatrważające. Błędy w udzielaniu zamówień publicznych stwierdzono w niemalże połowie (40%) kontrolowanych projektów z okresu 2009-2013. Nieprawidłowości dotyczyły min.: problemów z zachowaniem uczciwej konkurencji czy udzielania zamówień firmom innym, niż te które przedstawiły ofertę najkorzystniejszą.

W kontrolowanym okresie, w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Funduszu Spójności oraz Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) udzielono wsparcia finansowego na kwotę 349 mld euro, z czego większość została wydana przez zamówienia publiczne.

Komisja Europejska wszczęła 74 postępowania o naruszenie przepisów w związku z zamówieniami publicznymi przeprowadzonymi w kontrolowanym okresie 2009-2013. Z raportu wynika, że najwięcej spraw dotyczyło Grecji – 18, polski – 3. Przykładem polskiego naruszenia, jak podaje dokument, jest przyznanie z pominięciem procedury przetargowej (zastosowano negocjacje z jednym wykonawcą) usługi nadzoru architektonicznego nad budową obwodnicy, której wartość wyniosła ok. 300 tys. euro.

Kontrolerzy Europejskiego Trybunału Obrachunkowego oczekują od KE planu działania związanego z wyeliminowaniem naruszeń w zamówieniach publicznych oraz sprawozdawczości z jego realizacji. KE ustaliła na początku tego roku, że 12 z 28 krajów Wspólnoty nie spełnienia ustalonych warunków korzystania z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, odnoszących się do zamówień publicznych. Jeśli zaistniała sytuacja nie poprawi się do końca 2016 r., kontrolerzy Trybunału zalecają by KE zawiesiła płatności na lata 2014-2020 państwom członkowskim, które nie usuną uchybień. Ponowne uruchomienie płatności na rzecz tych państw miałoby nastąpić po rozwiązaniu problemów. W gronie państw zagrożonych odcięciem od źródła unijnych funduszy niestety znalazła się również Polska.