Trendy w sektorze IT w 2017 roku

data publikacji: 2018-09-26 godz. 22:00

Rok 2017 był przełomowy dla rynku zamówień publicznych branży informatycznej. Po kilku kwartałach marazmu pojawiły się oznaki ożywienia, dające nadzieję na poprawę sytuacji w kolejnych miesiącach.

Pierwsze przesłanki prognozujące trudności na rynku zamówień publicznych zaobserwowano już w 2015 roku. Jednak to 2016r. był najbardziej  wymagający dla branży informatycznej. Zmiany polityczne oraz związane z tym opóźnienia w uruchomieniu środków w ramach nowej perspektywy finansowej 2014-2020 miały swoje przełożenie na ilość ogłaszanych postępowań przetargowych. Wiele firm stanęło przed bardzo trudnymi decyzjami związanymi z ich „być albo  nie być”.
Firmy informatyczne witały 2017 rok z nadzieją na poprawę trudnej sytuacji dzięki prognozom ożywienia w administracji, oraz pełnemu uruchomieniu puli funduszy unijnych.

Wyzwania czy już problemy…
Niestety zastój w zamówieniach publicznych pociągnął  za sobą inne problemy. Coraz więcej firm boryka się z ogromnymi problemami finansowymi. Rozwiązań szukają wszędzie – wyprzedają majątki, rozważają sanacje lub wyprzedają akcje.  Sanacja jest nowym rozwiązaniem prawnym dla spółek, które mają problemy finansowe. Dzięki temu firma ma czas zyskać stabilizację a wierzyciele powstrzymują się przed dochodzeniem spłaty zobowiązań.
Jednym z takich przykładów jest Cube.ITG, dostawca rozwiązań z zakresu IT i data center – która zmuszona była sprzedać budynki w celu dokapitalizowania działalności. Część środków została przekazana wierzycielom, część pokryła bieżące potrzeby. Do tak skrajnej sytuacji doprowadzili kontrahenci zależni od sektora publicznego, którzy nie pospłacali znacznych części należności za 2016 r. Brak zleceń z administracji powoduje brak środków na kontach.
Sytuacja finansowa jest tak zła, że firmy szukają dodatkowych środków u inwestorów, ponieważ banki nie chcą udzielać kolejnych kredytów. Rozważają również dywersyfikację usług i ekspansję na rynki zagraniczne.
Brak zamówień publicznych na informatyzację to jedno. Firmy borykają się również z wyzwaniami w trakcie realizacji zamówienia. Sygnity ma duże opóźnienia przy wykonaniu  systemu ePodatki dla Ministerstwa Finansów. Dodatkowo jeden z wykonawców wypowiedział umowę żądając od firmy spłaty zadłużenia oraz odszkodowania na kwotę ponad 35 mln zł.
W podobnej sytuacji znalazł się Qumak, który nie ukończył zamówienia na Informatyczny System Osłony Kraju i wraz z zamawiającym, Krajowym Zarządem Gospodarki Wodnej, wymagają od siebie zapłaty kar umownych.

Sektor publiczny głównym dostawcą zamówień
Sektor publiczny przyzwyczaił rynek do coraz większych nakładów na informatyzację, firmy swoje budżety konstruowały na zapowiedziach kolejnych dużych przetargów. Większość zamówień wspierana jest środkami zewnętrznymi w ramach perspektywy finansowej 2014-2020. Nowelizacja przepisów dostosowujących polskie prawo do nowych regulacji unijnych weszła w życie dopiero pod koniec lipca – a nie jak planowano w kwietniu. Wiele zamówień zostało wstrzymanych, co widoczne było szczególnie w samorządach, które z obawy przed kontrolami przetargów wolało ich nie ogłaszać niż płacić surowe kary.
Pierwsze oznaki ożywienia widoczne były w drugiej połowie 2017 r. Instytucje państwowe zaczęły ogłaszać swoje najważniejsze przetargi. Szanse na duże pieniądze pojawiły się przy przetargu ogłoszonym przez ZUS dotyczącego opieki nad Kompleksowym Systemem Informatycznym.  I tu kolejne zaskoczenie dla rynku – miejsce Asseco Poland ( który zaoferował 374 mln zł) na 4 lata zajmuje konsorcjum Comarch (242 mln zł). Comarch zdobył również zamówienie województwa mazowieckiego  warte ponad 10 mln, którego przedmiotem było wsparcie techniczne i merytoryczne w zakresie realizacji wdrożeń usług elektronicznej administracji i geoinformacji. Należy tu wymienić również rozstrzygnięcie przetargu na dostawę oprogramowania dla poczty Polskiej, dzięki któremu Sygnity zasiliło swój budżet kwotą 50 mln zł. Konsorcjum Asseco Poland podpisało kontrakt na dostawę komputerów dla PGE oraz wygrało postępowanie przetargowe za blisko 30 mln zł ogłoszone przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii.
Największym zaskoczeniem dla branży IT było unieważnienie przez Polską Grupę Energetyczną przetargu trwającego od 2016 r. Przedmiotem zamówienia była dostawa i wdrożenie systemów obsługi i rozliczeń klientów, natomiast jego wykonanie szacowane na 300 mln zł.

Czynniki wpływające na stabilizację rynku
Dynamika rynku stymulowana jest również przez zobowiązania związane z wydatkowaniem środków unijnych. Większe ożywienie pod koniec roku to konsekwencja rosnącej presji na terminowe wydatkowanie funduszy. Jest to szansa na poprawę sytuacji w grupie średnich i dużych projektów informatycznych. Rosnące koszty pracy mogą powodować wyższe wydatki oraz koszty wykonania zamówienia. To również powoduje przyspieszenie decyzji o rozpoczęciu procedury przetargowej.
Rok 2017 zakończył się znaczącym wzrostem wartości – ponad 8 proc. PKB - rynku zamówień publicznych w stosunku do trzech poprzednich lat – poinformowała była już prezes UZP Małgorzata Stręciwilk.  Jego wartość wyniosła 163 mld zł.
Zdaniem ekspertów ogólny rozwój krajowego rynku IT nadal będzie cechowała tendencja wzrostowa, jednak strategiczna rola sektora publicznego dla dostawców rozwiązań informatycznych nadal jest dużym zagrożeniem. Mimo to udział w zamówieniach publicznych nadal stanowi znaczący wkład w budżetach firm informatycznych.

Autor: R. Polisiakiewicz