Obowiązek uzasadnienia tajemnicy przedsiębiorstwa

data publikacji: 2015-12-17 godz. 11:00

W nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych z 29 stycznia 2014 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) wprowadzono zmianę w zakresie art. 8 ust. 3 związaną z tajemnicą przedsiębiorstwa. Zgodnie z zapisem: Nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane, oraz wykazał, iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Ważnym elementem jest wskazanie przez ustawodawcę, że to właśnie na wykonawcy spoczywa obowiązek udowodnienia zasadności wykorzystania w ofercie tajemnicy przedsiębiorstwa.

Definicja uszczegółowiająca to pojęcie znajduje się w art. 11 ust. 4 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 153, poz. 1503 ze zm.): tajemnicą przedsiębiorstwa są nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Wszystkie przesłanki definicji muszą wystąpić łącznie. Tajemnicy przedsiębiorstwa nie stanowią natomiast dane adresowe oraz nazwa wykonawcy, cena złożona w ofercie, termin wykonania zamówienia, warunki płatności oraz okres gwarancji.

Po ogłoszeniu wyników przetargu publicznego przedsiębiorcy często chcą porównać złożone oferty i sprawdzić w czym konkurencja była lepsza. Wiedza ta jest również niezbędna do przygotowania skutecznego odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej. Informacje zawarte w ofertach firm ubiegających się o uzyskanie zamówienia publicznego ujawnia zamawiający. Oferenci mają prawo wglądu do ofert, ponieważ postępowanie przetargowe co do zasady jest jawne. Wyjątek stanowi ta część oferty, która została zastrzeżona jako tajemnica przedsiębiorstwa. W praktyce często są to dane atrakcyjne dla konkurencji np.: szczegóły zaproponowanej technologii wykonania zamówienia, doświadczeniu wykonawcy czy też partnerach uczestniczących razem z nim w przetargu. Objęcie tajemnicą całej oferty jest możliwe w przypadku, gdy obok ceny występują w niej informacje, których ujawnienie może mieć negatywne skutki dla przedsiębiorcy. Musi być to jednak udowodnione w niepodważalny sposób.

Niestety wielu wykonawców nie zauważyło zmiany w obrębie wspomnianego art. 8 ust. 3 i nadal składają zastrzeżenie w ofercie, wskazując, które informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa bez jej odpowiedniego uzasadnienia. W przypadku jego braku, zamawiający może ujawnić całą ofertę, co z punktu widzenia Krajowej Izby Odwoławczej jest prawidłowe. Niestety ten błąd wykonawcy często jest dla niego bardzo dotkliwy. Najczęściej rozpatrywane sprawy dotyczą właśnie uzasadnienia poufności podanego przez wykonawcę. Każdym przypadkiem KIO zajmuje się indywidualnie.

Tajemnica przedsiębiorstwa jest częstym przedmiotem sporów wnoszonych do Izby. Informacje zastrzeżone często mają wartość gospodarczą, a ujawnione rozwiązania techniczne, zastosowanie innowacyjnej technologii może spowodować straty danego przedsiębiorcy. Tylko w 2014 roku na około 2800 spraw rozpatrywanych przez KIO, 200 dotyczyło właśnie tego zagadnienia.

Jawność postępowania jest jedną z głównych zasad obowiązujących w prawie zamówień publicznych. Gwarantuje ona transparentność prowadzonego zamówienia publicznego oraz zachowania zasady konkurencyjności. Przez niektórych traktowana jest jako forma wzajemnej kontroli, prowadzącej do eliminowania potencjalnych nieprawidłowości. Implementacja dyrektyw unijnych prawdopodobnie spowoduje jeszcze większe zainteresowanie ofertami konkurencji.

Renata Polisiakiewicz - ekspert współpracujący z serwisem PressInfo.pl, posiadający kilkuletnie doświadczenie w stosowaniu prawa zamówień publicznych, absolwent Politechniki Lubelskiej. Doświadczenie zdobywane w administracji państwowej, samorządowej – prowadząc postępowania przetargowe po stronie zamawiającego oraz w sektorze prywatnym – przygotowując oferty przetargowe dla Wykonawcy.