Konsekwencje braku nowelizacji

data publikacji: 2016-05-05 godz. 11:00

Polska nie wprowadziła na czas nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych, do której zaimplementowane zostałyby dyrektywy unijne. Czas ten Unia Europejska wyznaczyła do 18 kwietnia br, a tymczasem prace nad dokumentem nadal trwają w Sejmie. Sytuacja ta doprowadziła do niezgodności polskiego prawa z ustawodawstwem wspólnotowym.

O ile opóźnienie nie ma wpływu na zamówienia poniżej progów unijnych czy w przypadku finansowania zamówień z własnych środków – ponieważ tam nie stosuje się dyrektyw, o tyle gorzej wygląda sytuacja z przetargami z udziałem środków unijnych. Bezpośrednią konsekwencją niedostosowania prawa jest utrata części dofinansowania.

Organizatorzy przetargów, wszczynając postępowania o wartości powyżej progów unijnych, w oparciu o obecne regulacje prawne, powinni być przygotowani na nałożenie na nich korekt finansowych. Powód? Nieprawidłowości związane z udzieleniem zamówienia niezgodnie z obowiązującym prawem unijnym w zakresie zamówień publicznych. W myśl art. 2 pkt 36) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności (…) nieprawidłowościami w wydatkowaniu środków unijnych jest każde naruszenie prawa unijnego lub prawa krajowego dotyczącego stosowania prawa unijnego, wynikające z działania lub zaniechania podmiotu gospodarczego zaangażowanego we wdrażanie EFSI, które ma lub może mieć szkodliwy wpływ na budżet Unii poprzez obciążenie budżetu Unii nieuzasadnionym wydatkiem. Zgodnie z art. 143 ww. rozporządzenia: odpowiedzialność za badanie nieprawidłowości, dokonywanie wymaganych korekt finansowych oraz odzyskiwanie kwot spoczywa w pierwszej kolejności na państwach członkowskich. W przypadku nieprawidłowości systemowej państwo członkowskie rozszerza zakres swego dochodzenia w celu objęcia nim wszystkich operacji, których nieprawidłowości te mogą dotyczyć. Państwa członkowskie dokonują korekt finansowych wymaganych w związku z pojedynczymi lub systemowymi nieprawidłowościami stwierdzonymi w operacjach lub programach operacyjnych. Korekty finansowe polegają na anulowaniu całości lub części wkładu publicznego w ramach operacji lub programu operacyjnego. Państwa członkowskie biorą pod uwagę charakter i wagę nieprawidłowości – czytamy w rozporządzeniu.
 

Eksperci zalecają wstrzymywanie się z przetargami wszędzie tam, gdzie jest to tylko możliwe. Niestety niektórzy zamawiający dopingowani są terminami. Podejmują więc ryzyko i wszczynają postępowanie. Jeśli wydłuży się czas do wprowadzenia regulacji prawnych, przypadków ryzykujących zamawiających będzie coraz więcej. Należy pamiętać, że beneficjenci środków wspólnotowych związani są terminami wynikającymi z umów. Możliwe jest przesunięcie przetargu nawet o kilka tygodni, niestety nie można robić tego miesiącami. Nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2164) znajduje się w sejmowej podkomisji. Wejście w życie nowych regulacji przesunęło się na przełom maja i czerwca.
 

Urząd Zamówień Publicznych w Komunikacie dotyczącym obowiązywania Dyrektywy 2014/24/UE oraz Dyrektywy 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 roku proponuje uwzględnienie niektórych zmian, nie czekając na nowelizację. W zakresie przygotowania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego proponuje się stosowanie m.in.:

  • przy opisie przedmiotu zamówienia obowiązku zapewnienia dostępności dla wszystkich użytkowników, w szczególności dla osób niepełnosprawnych, w przypadku wszystkich zamówień, które przeznaczone są do użytku osób fizycznych – zarówno ogółu społeczeństwa, jak i pracowników instytucji zamawiającej
  • art. 46 dyrektywy klasycznej zalecającego podział zamówienia na części w celu zapewnienia jak najszerszego dostępu do zamówień dla małych i średnich przedsiębiorstw, a w przypadku nie dokonania takiego podziału, przygotowania uzasadnienia takiej decyzji
  •   nieograniczonego, pełnego, bezpośredniego i bezpłatnego dostępu do dokumentów zamówienia za pomocą środków elektronicznych oraz podawania w ogłoszeniu o zamówieniu lub zaproszeniu do składania ofert adresu strony internetowej, na której dostępne są dokumenty zamówienia
  • 30-dniowego terminu składania ofert wstępnych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonych w trybie negocjacji z ogłoszeniem
  • do opisu warunków udziału w postępowaniu w zakresie sytuacji ekonomicznej lub finansowej co do wymogów związanych z wysokością obrotu przedsiębiorstwa - na podstawie art. 58 ust. 3 dyrektywy klasycznej - odstąpienie od żądania od wykonawców legitymowania się minimalnym rocznym obrotem, w tym określonym minimalnym obrotem w obszarze objętym zamówieniem, przekraczającym maksymalnie dwukrotność szacunkowej wartości zamówienia, z wyjątkiem należycie uzasadnionych przypadków odnoszących się np. do szczególnych ryzyk związanych z charakterem robót budowlanych, usług lub dostaw

Największy problem zamawiający mogą mieć z uwzględnieniem jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia. Jest to rodzaj oświadczenia własnego wykonawcy, które ma zastąpić dokumenty składane na potwierdzenie spełniania warunków postawionych w przetargu. Wprowadzenie dokumentu zostało narzucone przez dyrektywę, a tymczasem ze względu na brak regulacji w ustawodawstwie polskim nie ma możliwości wymagania go w dokumentacji przetargowej. Z perspektywy unijnej zamawiający narażają się na korektę finansową w wysokości 5% dofinansowania ze względu na nadmierne i nieuzasadnione wymagania. Większe problemy czekają organizatora przetargu, który nie zgodzi się na przyjęcie europejskiego dokumentu. W tym przypadku korekta może wynieść nawet 25%, ponieważ naruszenie to będzie miało znaczący wpływ na wynik postępowania. Wysokość korekty może wynosić miliony euro.

Uniknięcie korekt jest teoretycznie możliwe w jednym przypadku – gdy zainteresowani przetargiem potencjalni oferenci będą prosić o wyjaśnienia. Pytanie do ogłoszenia musi być związane z bezpośrednią stosowalnością danego postanowienia dyrektywy. Jeśli odpowiadając, zamawiający zastosuje to postanowienie niejako doprowadzi do zgodności ogłoszenia z regulacjami unijnymi. Niestety dotyczy to zamawiających będących reprezentantami państwa: organów administracji państwowej i samorządowej.


http://www.pressinfo.pl/sites/default/files/u15823/Renata%20Polisiakiewicz%20foto.jpgRenata Polisiakiewicz - ekspert współpracujący z serwisem PressInfo.pl, posiadający kilkuletnie doświadczenie w stosowaniu prawa zamówień publicznych, absolwent Politechniki Lubelskiej. Doświadczenie zdobywane w administracji państwowej, samorządowej – prowadząc postępowania przetargowe po stronie zamawiającego oraz w sektorze prywatnym – przygotowując oferty przetargowe dla Wykonawcy.

 

Źródło: uzp.gov.pl, gazetaprawna.pl