Firmy muszą wiedzieć co decydowało o ocenie ofert

data publikacji: 2017-01-12 godz. 09:30

Zadaniem komisji przetargowej jest rzetelna ocena ofert, również w ramach kryteriów jakościowych. Komisja nie może sobie pozwolić na wybiórcze ani subiektywne podejście do tematu. Dodatkowo, zamawiający ma obowiązek szczegółowo poinformować wykonawców o otrzymanej punktacji z uzasadnieniem, dlaczego przyznał taką, a nie inną. 

Ostatnia nowelizacja ustawy – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) wprowadziła ograniczenie kryterium cenowego do 60 procent wagi wszystkich kryteriów w danym postępowaniu. Wprowadzone zmiany nadały szczególnego znaczenia przejrzystości postępowania, ze szczególnym uwzględnieniem oceny ofert. Jest to niezwykle istotne, szczególnie w przypadku postępowań o wartości poniżej progów unijnych. Wykonawcy biorący udział w tych postępowaniach nadal pozostają bez prawa do kwestionowania samych kryteriów.

Przedmiotem postępowania, którego dotyczy Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 20 września 2016 r., sygn. akt KIO 1659/16 jest opracowanie dokumentacji techniczno-kosztorysowej przebudowy szpitala w Nowym Sączu. Wartość szacunkowa przetargu nie przekraczała progów unijnych. Jeden z przedsiębiorców złożył do Izby odwołanie dotyczące wyboru najkorzystniejszej oferty. 

Poprawność zwycięskich ofert w oczach Izby

Pomimo nowelizacji prawa zamówień publicznych, Izba pozostaje przy stanowisku, że nadal nie można podważać poprawności zwycięskich ofert. Odmówiła zatem rozpoznania zarzutów związanych z koniecznością odrzucenia zwycięskiej oferty ze względu na jej niezgodność ze specyfikacją. Zdaniem Izby ustawodawca przesądził, że odwołanie w tzw. postępowaniach poniżej progów ma charakter wyjątkowy (przysługuje bowiem w ściśle określonych przypadkach), a ewentualne kwestionowanie poprawności sposobu procedowania zamawiającego następuje w drodze informacji, o której mowa w przepisie art. 181 ust. 1 Pzp. Każda z przesłanek dopuszczalności odwołania musi być interpretowana ściśle, zgodnie z zakazem rozszerzającej wykładni wyjątków.

Skład uznał jednak, że zgodnie z art. 180 ust. 2 pkt 6 ustawy p.z.p. możliwe jest kwestionowanie sposobu ocen oferty. Uwzględnił zatem odwołanie i nakazał ponowną ocenę ofert ze względu na nieprawidłowości do jakich doszło w trakcie prac komisji.

Kryteria jakościowe- problem z oceną

W przetargu będącym przedmiotem sprawy, zamawiający określił poza kryterium ceny dodatkowo kryterium funkcjonalności przedstawianej koncepcji przebudowy, wprowadził również następujące podkryteria: szczegółowa lokalizacja, rzuty poszczególnych kondygnacji, wizualizacja i opis dróg komunikacyjnych. Wybrany przez inwestora wykonawca otrzymał łącznie 119 punktów, natomiast firma odwołująca się – 81. 

Błędem zamawiającego było to, że nie uzasadnił dokonanej przez siebie oceny. Specyfika pozacenowych kryteriów oceny ofert, w tym zwłaszcza kryteriów jakościowych, odnoszących się do cech niemierzalnych lub trudno mierzalnych powoduje, że stosowane są one w znacznej mierze na podstawie subiektywnych spostrzeżeń i odczuć osób dokonujących ocen. Zjawisko to, określone przez Zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie mianem „pewnej dozy subiektywizmu”, nie może jednak stanowić przyzwolenia dla dokonywania ocen arbitralnych, pozbawionych jakiegokolwiek uzasadnienia w treści stosowanego kryterium oceny. Innymi słowy, ocena taka musi być w każdym przypadku rzetelna i poddawać się weryfikacji zarówno wykonawcy, który ma prawo zakwestionować ją w drodze odwołania, jak i Izby, która w ramach postępowania odwoławczego dokonywać ma oceny prawidłowości działań zamawiającego. Ocena jakościowa oferty wykonawcy powinna być przez zamawiającego uzasadniona (zamawiający powinien wskazać przyczyny przyznania ocenionym ofertom określonej punktacji w kryterium jakościowym). 

Tym samym, Izba podnosi, że obowiązkiem zamawiającego jest szczegółowe uzasadnienie oceny w ramach stawianych przez siebie kryteriów oceny, w taki sposób, żeby nie było cienia wątpliwości za co przyznał punkty i w jakiej ilości. Była to, zdaniem Izby, główna przesłanka do uwzględnienia odwołania. Potwierdzony został zarzut naruszenia przez Zamawiającego przepisów art. 91 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Pzp przez dokonanie oceny oferty Wykonawcy w sposób dowolny i niezgodny z przewidzianym postanowieniami SIWZ kryterium jakościowym.

W niniejszym postępowaniu, grzechem zamawiającego było nie tylko niewystarczające uzasadnienie oceny ofert, nie przestrzegał on również opracowanych przez siebie opisów podkryteriów. Przykładem jest podkryterium „lokalizacja, w którym zwycięska firma otrzymała niemalże maksymalną ilość punktów, pomimo iż zaprezentowana przez nią koncepcja, nie obejmowała konieczności budowy parkingu.

W przypadku kryteriów jakościowych, błędem niektórych zamawiających jest za niski poziom obiektywizmu podczas oceny ofert, oraz lakoniczne podejście do uzasadnienia dokonanych wyborów. 

ORZECZNICTWO

Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 20 września 2016 r., sygn. akt KIO 1659/16: ftp://ftp.uzp.gov.pl/KIO/Wyroki/2016_1659.pdf

Renata Polisiakiewicz - ekspert współpracujący z serwisem PressInfo.pl, posiadający kilkuletnie doświadczenie w stosowaniu prawa zamówień publicznych, absolwent Politechniki Lubelskiej. Doświadczenie zdobywane w administracji państwowej, samorządowej – prowadząc postępowania przetargowe po stronie zamawiającego oraz w sektorze prywatnym – przygotowując oferty przetargowe dla Wykonawcy.

Źródło: gazetaprawna.pl