Czy oświadczenie wykonawcy może zastąpić referencje?

data publikacji: 2015-10-02 godz. 07:00

W wielu postępowaniach przetargowych, zamawiający wymaga od potencjalnego wykonawcy wiedzy oraz doświadczenia w zakresie przedmiotu zamówienia, czyli spełniania jednego z warunków udziału w postępowaniu zawartych w art. 22 ust. 1 ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (PZP). Celem wprowadzenia tego warunku do postępowania jest ograniczenie kręgu potencjalnych wykonawców do podmiotów, które w przeszłości wykonywały określonego rodzaju zamówienie. Dzięki temu zamawiający ma większą pewność, że firma podejmująca się wykonania zamówienia zrobi to odpowiednio ponieważ w przeszłości realizowała już taki lub podobny rodzaj kontraktu.

Na dowód wiarygodności zamieszczanych w ofercie przetargowej informacji, wymagane są dokumenty potwierdzające, że dana usługa, dostawa czy robota budowlana została wykonana należycie. W tym celu wykonawca powinien przedłożyć wykaz wykonanych lub wykonywanych dostaw, robót budowlanych czy usług oraz dokumenty pochodzące od kontrahentów. W z § 1 ust. 1 pkt 2 i 3 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (rozporządzenie w sprawie dokumentów) wymienione zostały trzy rodzaje dokumentów:

1. poświadczenie, z tym że w odniesieniu do nadal wykonywanych dostaw lub usług okresowych lub ciągłych poświadczenie powinno być wydane nie wcześniej niż na 3 miesiące przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert;
2. w przypadku zamówień na roboty budowlane – inne dokumenty – jeżeli z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze wykonawca nie jest w stanie uzyskać poświadczenia, o którym mowa w pkt 1;
3.  w przypadku zamówień na dostawy lub usługi – oświadczenie wykonawcy – jeżeli z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze wykonawca nie jest w stanie uzyskać poświadczenia, o którym mowa w pkt 1.

Jedynie w przypadku gdy wykonawca wykonał już jakąś usługę, dostawę czy robotę budowlaną na rzecz prowadzącego postępowanie i znajduje się ona w wykazie załączonym do oferty, wykonawca nie musi dołączać do niej dowodów. Jeśli natomiast załączone dokumenty potwierdzające prawidłowe wykonanie zamówienia budzą wątpliwość lub wynika z nich, że zamówienie zostało zrealizowane nienależycie, zamawiający – zgodnie z § 1 ust. 5 Rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów – celem wyjaśnień, może zwrócić się bezpośrednio do podmiotu na rzecz którego zamówienie zostało wykonane.

Niestety wykonawca nie zawsze może dostarczyć listy referencyjne. Wraz z nowelizacją ustawy z dnia 12 października 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. z 2012 r., poz. 1271), wprowadzono również zmiany w rozporządzeniach, w tym w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane. Dodano możliwość załączenia oświadczeń własnych wykonawcy jeśli przedmiot zamówienia dotyczył dostawy lub usługi, a z przyczyn uzasadnionych wykonawca nie uzyskał poświadczenia.

Krajowa Izba Odwoławcza jako uzasadnione przyczyny o obiektywnym charakterze wymienia okoliczności, które pozwalają na wystawienie oświadczenia własnego. I tak, jeśli główny wykonawca zobowiązany do wystawienia poświadczenia dla podwykonawcy składającego ofertę nie figuruje obecnie w KRS (wykonawca nie może pozyskać referencji od podmiotu, który de facto nie istnieje), nie jest przedsiębiorcą czynnym w swojej siedzibie, nie odbiera również korespondencji w jakiejkolwiek formie (wyrok z 4.06.2013r. KIO 1193/13, wyrok z 18 lipca 2014 r. KIO 1390/14) są to okoliczności szczególne dopuszczające oświadczenie. Nie mniej jednak, to wykonawca jest zobligowany do wykazania, że faktycznie zachodzą okoliczności uniemożliwiające uzyskanie poświadczenia. W przypadku tego rodzaju dokumentów, zamawiający musi polegać na wiarygodności wykonawcy, ponieważ w praktyce trudne może być zweryfikowanie prawdziwości tego oświadczenia.

Należy pamiętać, że stosowanie oświadczenia własnego wykonawcy ma wyjątkowy charakter i szczególne uwarunkowania. Nie jest możliwe zastąpienie poświadczenia oświadczeniem, gdyż doprowadziłoby to do bezzasadności listów referencyjnych wystawianych przez kontrahentów, a jednocześnie zmusiłoby zamawiającego do dociekania czy wykonawca faktycznie posiada wiedzę oraz doświadczenie przedstawiane w ofercie czy też nie. Wydłużyłoby to zdecydowanie i tak często zbyt długie, postępowania przetargowe.

Renata Polisiakiewicz - ekspert współpracujący z serwisem PressInfo.pl, posiadający kilkuletnie doświadczenie w stosowaniu prawa zamówień publicznych, absolwent Politechniki Lubelskiej. Doświadczenie zdobywane w administracji państwowej, samorządowej – prowadząc postępowania przetargowe po stronie zamawiającego oraz w sektorze prywatnym – przygotowując oferty przetargowe dla Wykonawcy.